АНТИТЕЗА

Опубликовано автором

АНТИТЕЗА (гр. antithesis — карама-каршылык) — түшүнүктөрдү, көрүнүштөрдү бири-бирине ачык карама-каршы коюу. Тексттин, ойдун эмоциялуулугун күчөтүп, көркөмдүгүн жогорулатуу үчүн кызмат кылат. А. «Манас» эпосунда да көп кездешет: «Батыш менен чыгышка Айдап жүрдү чубатып» (Жусуп Мамайдын варианты, 1.540). Эпосто А. каармандарды сүрөттөгөн эпитеттерде жолугат. Мисалы, Бакайды мүнөздөгөндө: «Караңгыда көз тапкан, Капылетте сөз тапкан» (Курама варианты, 2.44). А-ны түзүүдө көбүнчө антонимдер пайдаланылат:

Ошо турган Акаяр

Өчкөн отун тамызып,

Өлгөн жанын тиргизип,

Үзүлгөнүн улады,

Салышпай карап турбады (Саякбай Каралаев).