Касымалы Баялинов (1900-1980) совет доорундагы кыргыз адабиятын өнүктүрүүгө белсемдүү эмгек сиңирген жазуучулардын бири. Айтылуу ‘’Ажар” повестинен баштап, К.Баялиновдун жазуучулук таланты жалпы журтчулугубузга кеңири таанымал болгон. Анын чыгармалары көп жылдардан бери орто мектептердин, жогорку окуу жайлардын окуу программаларына киргизилип окулуп, үйрөтүлүп келатат.
Көрүнүктүу прозачы жана драматург Касымалы Жантөшев (1904-1968) 16 жашка келгенде гана жаңыдан кат тааныгандыгын, алгач арипти Орозакун Илепес уулу деген мугалимден үйрөнүп, анын колунан биринчи жолу басма жүзүндө басылган китепти 1920-жылы көргөндүгүн жана 1921-жылы комсомолдун катарына өткөндүгүн өзүнүн «Тепкедеги жаңы мектеп” деген эскерүүсүндө кеңири баяндаган. 1924-жылга чейин айылдык мектепте, анан Фрунзедегн педтехникумда окуган.
Өмүрүнүн соңку жылдарында К. Баялинов өзүнүн жаштык чагы, бурганактуужыйырманчы жылдар, чыгармачыл курбалдаштары туурасында бир катар эскерүү, макалаларды жазган. Ошондой эскерүүлөрүнүн бирин жазуучу «Революцияуландары» деп атаган. Биздин оюбузча, ушул аныктаманы жазуучунун өзүнө, жекеадамдык жана чыгармачылык тагдырына, кыргыз адабияты үчүн аткарганвазипасына карата да колдонууга болор эле.
Кыргыз совет адабиятын баштагандардын жана аны андан ары күрдөөлдүү өнүктүргөндөрдүн бири Касымалы Жантөшев 1904-жылы Ысык-Көл өрөөнүндөгү Түп районуна караштуу Теңизбай деген айылда дыйкандын үй—бүлөсүндө туулган. Ал адегенде айылдык мектепте (1919— 1924) окуп, кийин Фрунзедеги педагогикалык техникумду бүтүргөн (1930). Окууну аяктагандан кийин эл агартуу системасында, кыргыз театрында кызмат өтөгөн.
Күн кылтылдап, уясына батып бара жатат. Ала-Тоонун чокусуна токтогон бирин-серин үлбүрөгөн ак булуттар күндүн батарда чачкан нуруна боёлуп, кызгылт тартып, дүйнөгө жаңылык киргизгендей. Учу- түбү жок туңгуюк көк да, казанбактай көмкөрүлүп, бүткүл макулукту кучагына алып, өзүнүн кечки жумшак илеби менен алда кимди сүйүнткөндөй болот.
ЖАНТӨШЕВ Касымалы (1904, Түп р-ну – 1968) – Кыргыз эл жазуучусу. Айрым маалыматтарга караганда ал 1922-ж. «Койчу” деген биринчи драмалык чыгармасын жазган. Ж-дин билимге, дүйнөнү таанып-билүүгө болгон өлчөмсүз кызыгуусу ж-а китеп жазууга потенциалдуу мүмкүнчүлүктөрү анын адегенде эл агартуу системасында иштеп жүргөн чагында чыгарган китептеринен байкоого болот. Мис., «Окуу китеби”, 1 жылдык (1930), «Сабатсыздар үчүн кыргыз тилинин программасы ж-а окутуу методу” (1931), «Колхозчулар үчүн окуу… Кененирээк »
