Tag Archives: кыргыз

МИНУСА ОЙДУҢУНДАГЫ «КЫРГЫЗ» ТОПОНИМДЕРИ

 Минусин ойдуңундагы кыргызга тиешелүү аталыштар. Бул жерде талаа маданиятындагы көчмөндөрдүн аңчылык ж-а балыкчылыкты кесип туткан токой элдеринен айырмасы чоң болгон. Мис., орто кылымдарда кыргыздар иштеткен эгин талаалары «хыргыс тарлаглары», «кыргыз тегирмендери» деп аталган. Кыргыздар балыкты «суг хурты» (кыргыз тилинде – суу курту) деп, иренжип жешчү эмес. Балыктан арылуу максатында курулган суу арыктары бүгүнкү күнү да «хыргыс кообы» деп… Кененирээк »

Общественный строй Хонгорая

Все улусы Хонгорая представляли собой единое политическое пространство и вместе с их ясачными людьми были «кыргызского владения землицы». Наряду с патриархально-родовыми отношениями обществу Хонгорая была присуща и классовая дифференциация. Представителями правящего класса выступали чайзаны, т.е. элита («лучшие люди» русских документов), а эксплуатируемый класс составляли харачы, т.е. простолюдины («черные люди» русских документов). Харачы представляли трудовое население кыргызских улусов. В… Кененирээк »

Полемика об историческом названии «ХОНГОРАЙ (ХООРАЙ)»

Письменные источники XVII-XVIII вв., фольклорные данные и языковые материалы народов Саяно-Алтая свидетельствуют о сложившемся в этом регионе в эпоху позднего средневековья понятии Хонгорай (Хоорай) д ля обозначения территории Хакасии и ее населения.1 Наличие старинного самоназвания «хоорай» (хоори, хооро, хоорый) было зафиксировано в хакасском языке, исторических преданиях, молитвах и песнях.2 Все эти неоспоримые факты послужили автору данных строк прийти… Кененирээк »

КЫРГЫЗСТАН КАЛКЫНЫН АССАМБЛЕЯСЫ

КЫРГЫЗСТАН КАЛКЫНЫН АССАМБЛЕЯСЫ – Кыргыз Республикасындагы массалык коомдук уюм. 1994-ж. 22-  январда Кыргызстан калкынын биринчи курултайында түзүлгөн. Мамлекеттик каттоодон 1994-ж. 11-мартта өткөн. Өзүнө  26 улуттук-маданий борборду бириктирет: славян фонду, «Чин-сон», «Очак», «Иттипак», «Фольстрат», «Оруз»,  «Астүрк», «Туган-Төл» ж. б. Ассамблеянын максаттары: коомду бириктирүүгө аракет, республикасынын бардык  жашоочуларын баш коштуруу, улуттар аралык достукту бекемдөө, калктын руханий жана маданий кайра жаралуусуна … Кененирээк »

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН КОНСТИТУЦИЯСЫ

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН КОНСТИТУЦИЯСЫ (Кыргыз Республикасынын негизги мыйзамы) –  республиканын коомдук, саясий жана экономикалык түзүлүшүнүн негиздерин бекитет. Биринчи жолу 1929-ж. 30-  апрелде Кыргыз АССР Советинин II съездинде Кыргыз АССР Конституциясы кабыл алынган. 1937-ж. 20-мартта  республикалык Советтердин чукул чакырылган V съездинде Кыргыз ССРинин Конституциясы кабыл алынган. Ушул  Конституциянын негизги принциптерин сактап, айрым толуктоолор, өзгөртүүлөр менен 1978-ж. 20-апрелде Кыргыз  ССРинин Конституциясы… Кененирээк »

КЫРГЫЗДАР

КЫРГЫЗДАР – улут; Кыргыз Республикасынын негизги калкы. К. Орто Азия жана Борбордук Азияда байыртадан бери  маалым түрк элдеринен болуп саналат. К. Өзбекстан, Тажикстан, Казакстан ж. б. Борбордук Азия мамлекеттеринде,  Кытай (Кызыл-Суу Кыргыз автономия областы), Афганстан, Пакистан, Түркия ж. б. өлкөлөрүндө да жашайт. Тили  боюнча К. түрк тилдеринин кыргыз-кыпчак тобуна кирет. Динге ишенүүчүлөрү мусулман динин (суннит) тутушат.  Жергиликтүү К.… Кененирээк »

Кыргызстан эмнеси менен дүйнөдө биринчи

Бүгүн Сиздер менен Кыргызстандын башка өлкөлөрдөн артыкчылыктары тууралуу бөлүшкүм келди. Андыктан ыңгайлуу отуруңуз дагы сыймыктана бериңиз. Кыргызстан көлөмү боюнча 194 мамлекеттин ичинен 86 орунда турат. Сап башында турган Россиядан 86 эсе, ал эми Канада жана Кытай мамлекеттеринен 50 эсе кичинекей.  Ал эми Ямайка, Катар өлкөлөрүнөн 18 эсе,  Бахрейнден 298 эсе чоң. Элдин саны боюнча 110чу орунда турат. Эң… Кененирээк »

КЫРГЫЗ ЭЛИНИН КААДА-САЛТТАРЫ

Кыргыз элинин калыптануу процесси өтө татаал жана эки миң жылдан ашуун убакытка созулган. Кыргыз эли этнос болуп калыптангандан бери тарыхтын татаал жолунан басып өтсө да, улут катары өзүнчө өзгөчөлүктөрүн сактап, бүгүнкү күндө өз маданиятына, руханий байлыгына ээ көз карандысыз эгемендүү мамлекетке айланды. Өзгөчөлүктөр дегенибиз эле ошол улуттун тили, дини, каада-салты эмеспи. Башка элдерден кыргыздар бай маданий мурасы жана… Кененирээк »

КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНДА АДАМ УКУКТАРЫ ЖАНА ЭРКИНДИКТЕРИ

Дүйнөлүк экинчи согуш аяктагандан кийин дүйнө элдери Бириккен Улуттар Уюмун (БУУ) түзүшкөн, анын башкы максаты эл аралык тынчтыкты жана коопсуздукту коргоо жана чыңдоо, мамлекеттер ортосундагы кызматташууну өнүктүрүү болуп эсептелет. Бир нече өлкөлөрдө эле адам укуктары одоно түрдө бузулса, бүткүл дүйнө кандуу согушка тартылып калышы мүмкүн экендигин фашизмдин мисалы ачыкайкын көрсөттү. Ал эми жер жүзүндөгү тынчтык кырдаал айрым өлкөлөрдө… Кененирээк »