Tag Archives: Россия

БОРБОРДУК ТЕҢИРТОО КЫРГЫЗДАРЫНЫН РОССИЯГА КАРАТЫЛЫШЫ

1863-ж. Борб. Теңиртоого чалгындоо тобу жөнөтүлүп, «Кашкар отряды» деп аталган бул кошуунга генштабдын капитаны Проценко колбашчылык кылган. Теңиртоонун чордонундагы Кочкор, Жумгал, Нарын, Атбашы, Акталаа, Тогузторо өрөөндөрүндө, Кашкар тарапта сарыбагыш, саяк, черик, моңолдор, чоңбагыш, бугу, тынымсейит ж.б. уруулар жашачу. Соңкөл, Солтонсары, Каракужур, Карасаз, Кеңсаз, Аксай, Арпа өрөөндөрү малга жайлуу мыкты жайлоолор болгон. Алардын айрымдарын Кокон ханы каратып, салык алып… Кененирээк »

Присоединение Хонгорая к России и административное преобразование кыргызских улусов

В 1707 г. по правительственному указу Петра 11 000 казаков из Томска, Енисейска, Красноярска и Кузнецка вторглись в Кыргызскую землю и поставили в ее центре Абаканский острог. Он был построен по правому берегу Енисея между горами Унюк и Туран. После его возведения отряды казаков посылались в различные улусы для проведывания «воинских кыргызских людей». 30 августа 1707 года в… Кененирээк »

АЛАЙЛЫК КЫРГЫЗДАРДЫ РОССИЯГА КАРАТУУ. КУРМАНЖАН ДАТКА

Кокон хандыгы жоюлган кезде Түштүк Кыргызстандын тоолуу аймактары, Алай ж.б. өрөөндөрү орус мамлекетине каратыла элек болчу. Фергана областынын жаңы аскер губернатору М. Д. Скобелев кандуу колун кургатпай, көтөрүлүштүн саркындыларын жок кылууну, баскынчылык саясатын улантууну көздөгөн. М. Д. Скобелев моюн сунбаган кыргыздарды талкалоо үчүн атайын «Алай илимий-согуштук экспедициясын» уюштурган. Экспедициянын курамына аскердик күчтөрдөн тышкары бир топ окумуштуулар кошулган. Алар… Кененирээк »

ТҮРКСТАН РОССИЯНЫН КОЛОНИЯЛЫК ОБЪЕКТИСИ КАТАРЫНДА (XIX к. ортосу)

Россиянын Борбордук Азияга умтулушунун экономикалык жана саясий себептери болгон. XIX к. 30-60-жж. эл аралык кырдаал боюнча Россия Түркстанга ээ болууга биринчи кезекте саясий себептерге байланыштуу аракеттенген. Анткени Чыгыштын коңшу мамлекеттери менен Британия империясы Түркстанды, анын ичинде Кыргызстанды, басып алууга аракеттене баштаган. Түркстандын саясий стратегиялык маанисин түшүнгөн Россия айрым мамлекеттердин, өзгөчө Британиянын мындай аракетин чектөө үчүн бул регионду тезирээк… Кененирээк »

1840-1850-жж. БИРИНЧИ ЖАРЫМЫНДАГЫ САЯСИЙ КЫРДААЛ ЖАНА ЫСЫК-КӨЛДҮК КЫРГЫЗДАРДЫН РОССИЯ БУКАРАЛЫГЫН ТААНУУСУ

XIX к. 40-жж. Түндүк Кыргызстанда саясий кырдаал белгилүү өлчөмдө аныкталган. Анткени, бул жакта айрым уруулар саясий жактан биригүүгө, кээ бирлери уруулук-уруктук денгээлдеги өз алдынчалыкты камсыз кылууга аракет кылгандыгы байкалат. Түндүк Кыргызстандын чегиндеги саясий биримдикти орнотууга багытталган сарыбагыш манабы Ормон Ниязбек уулунун аракеттери айрым уруу төбөлдөрүнүн сепараттык маанайдагы мүдөөлөрү менен коштолгон. Алсак Ысык-Көл кыргыздары Ормондун хан жарыяланытына жооп кылышып манап… Кененирээк »

ЧҮЙЛҮК ЖАНА ТАЛАСТЫК КЫРГЫЗДАРДЫН РОССИЯНЫН БУКАРАЛЫГЫН КАБЫЛ АЛЫШЫ

XIX к. 60-жж. Кокон хандыгы менен Россиянын тирешүүсү күч алып, Жети-Суу аймагы, анын ичинде Чүй өрөөнү, бул карама-каршылыктар даана байкалган аймакка айланган. Түштүк кыргыздарынан айырмаланып, түндүк кыргыздары Кокон хандыгынын саясий турмушунун пассивдүү байкоочулары болушкан. 1860-1862-жж. сарыбагыш уруусунун тынай уругунун маналтары хандыктын саясий турушуна жандуу аралашууга далалат жасап көрүшөт. Бирок хандыктагы саясий окуялардын өнүгүү өңүтүн ачык баамдай алышпагаядыктан улам,… Кененирээк »

ТЕҢИР-ТООЛУК КЫРГЫЗДАРДЫН РОССИЯНЫН БИЙЛИГИН КАБЫЛ АЛЫШЫ

Россияга кошулганга чейин Тенир-Тоодогу кыргыздардын бир бөлүгүн Кокон хандыгы каратып, мезгил-мезгили менен салык алып турса, экинчи бөлүгү Кашкардагы цин-манчжур бийлигинин таасиринде турган Кытай менен чектешкен. Кыргызстандын бул аймагын каратууга орус бийлиги чоң маани берген. Анткени буга чейин орус көпөстөрү Кашкар менен соода-сатыкты көбүнчө Кокон хандыгы аркылуу жана Верный тараптан Кулжа аркылуу ишке ашырып келген. Теңир-Тоону каратуу менен орустар… Кененирээк »