Tag Archives: саясий

САЯСИЙ ЭРКИНДИКТЕР – социалдык эркиндиктин (экономикалык, ыймандык, диндик ж. б. менен катар) түрү;  инсандын жана коомдун өзүнүн кызыкчылыгына жана максаттарына ылайык аракет кылуу жөндөмдүүлүгү жана  мүмкүндүгү. С. э. мыйзам тарабынан бекитилген, граждандардын саясий ишмердүүлүккө катышуу укугу жана  мүмкүндүктөр системасы катары чыгат. Бул – граждандык коомдун жана укуктук мамлекеттин негизги институту,  адамды саясий процесстин активдүү катышуучусу кылган демократтык түзүлүштүн… Кененирээк »

САЯСИЙ УЮМ (коомдо) – институттар системасы; анын чегинде коомдун саясий турмушу, анын саясий  системасынын башкаруучу бөлүгү өтөт. С. у-дун жетектөөчү элементи – мамлекет болот. Бийлик, материалдык  ресурстар жана мажбурлоо аппаратына ээ болуу менен бирге С. у. өлкөнүн саясий системасынын институттарынын  укуктук статусун жана алардын ишмердүүлүгүнүн юридикалык чектерин орнотот; таптардын, улуттардын, коомдогу  башка социалдык топтордун кызыкчылыгынын тен салмактуулугун камсыз… Кененирээк »

САЯСИЙ ЧЕЧИМ – саясат чөйрөсүндө белгилүү натыйжага жетишүү максатында саясий иш-чараларды өткөрүүнү  көздөгөн токтом. Саясий аракеттин субъектиси тарабынан кабыл алынат. С. ч-дин жогорку сапаты илимий  негизделгендикти, реализмди, анын өз убагында кабыл алынышын болжолдойт. Ушундай ыкманын актуалдуулулугун  жана маанилүүлүгүн субъективдүү, авантюристтик мүнөздөгү С. ч. коом үчүн оор кесепеттерди алып келет. Өзүнчө бир  белгилүү процесс катары С. ч. удаалаш баскычтар… Кененирээк »

САЯСИЙ ЧЕТТЕТҮҮ – саясий идеялар, мамилелер жана уюмдар инсандан көз карандысыз, ага каршы же кээде кастык  позициядагы бир нерсеге айлануучу абал. Инсанды четтетүү бир катар себептердин натыйжасы болот. Ал белгилүү  экономикалык шарттар: эмгектин бөлүштүрүлүшү, менчикти бөлүштүрүү, алмаштыруу жана керектүү мамилелеринин  өзгөчө-лүктөрүнүн улам пайда болот. С. ч. саясий режимдин мүнөзү менен шартталат. Анда адам саясатка таптакыр  кызыкпай калган абалга… Кененирээк »

САЯСИЙ ТҮЗҮЛҮШ – саясаттын объектисинин жана субъектисинин уюштурулушунун биримдиги. Бийликти ишке  ашыруу саясаттын субъектисинин уюштурулушунун гана эмес, анын структураларынын өлкөнүн аймагы боюнча  жайгашуусун болжолдойт. Бул үчүн саясаттын объектиси ылайык келген бийлик жана башкаруу органдары менен  уюштуруу деңгээли боюнча бөлүштүрүлөт. Башында мындай бөлүү эзилген элди бөлүктөргө бөлүп, баш ийүүдө кармап  туруу үчүн зарыл болгон. Натыйжада адамдар саясий мамиледе тигил… Кененирээк »

САЯСИЙ ТУРМУШ – коомдун жашоосунун негизги сфераларынын бири; анда саясий бийлик, коомдук, саясий күчтөр  жана кыймылдар аракет кылышып, түрдүү саясий процесстер болот; саясатта, саясий мамилелерде жана саясий  ишмердүүлүктө объективдүү жана субъективдүү факторлордун өз ара аракеттенүүсү. С. т. – так илимий аныктоого жана  кабыл алынган идентификациялоого мүмкүн болбогон саясий мүнөздөгү көптөгөн кубулуштар жана процесстердин  жалпылануусу. Анда белгилүү экономикалык, социалдык-саясий… Кененирээк »

САЯСИЙ ТӨҢКӨРҮШ – коомдук саясий турмуштун түп тамырынан бери өзгөрүшү, бийлик системасынын бузулушу  же саясий лидери, мамлекет башчысын алмаштыруу. Төңкөрүштүн себептери түрдүүчө болушу мүмкүн, бирок ар дайым  баарына бирдей жалпы шарт – белгилүү социалдык катмарлардын же топтордун нааразычылыгы, коомдо биримдиктин  жоктугу сөзсүз болот. Жакшы уюшулган аскерлерден турган же куралдуу күчтөргө таянган топко саясий бийликти  тартып алууга мүмкүндүк берген… Кененирээк »

САЯСИЙ СФЕРА – коомдун жашоосунун спецификалык областы. Бардык көп түрдүүлүгүндө жана өнүгүүсүндө саясий  ишмердүүлүктүн башаты негизделип, саясий мамилелер жана бийлик институттарынын жардамы менен таптардын,  социалдык топтордун жана катмарлардын, инсандын жана элдердин саясий кызыкчылыктары иш жүзүнө ашырылат.  Коомдун С. с. – татаал, көп тармактуу, ошол эле мезгилде бир бүтүн түзүлүш. Ага саясий институттардын,  мамилелердин, процесстердин, кубулуштардын өз ара байланыштарын… Кененирээк »

САЯСИЙ СОЮЗДАР, КОАЛИЦИЯЛАР ЖАНА БЛОКТОР (коомдо) – эки же бир нече саясий партиялардын  ортосунда тигил же бул коомдук-саясий катмарлар жана топтордун бийлигине ээ болуу жана аны ишке ашыруу үчүн  болгон келишим. Көбүнчө алар бирдиктүү түрдө бир нече партиялардын өкүлдөрүнөн парламенттик көпчүлүктү түзүп,  ошонун негизинде өкмөттү негиздөө үчүн биригишет. С. с., к. ж. б. көп партиялуу системасы бар өлкөлөрдө, … Кененирээк »

САЯСИЙ СОЦИОЛОГИЯ – 1) социологиянын тармагы; коом менен өз ара аракети аркылуу жана коомдун социалдык  структурасынын, институттарынын жана процесстеринин көп түрдүүлүгү жана татаалдыгын анализдөө менен  саясаттын көрүнүшүн изилдейт; 2) Саясат таануу, саясий психология менен катар бирдиктүү саясий илимдин бөлүгү.  С. с-нын негизги предмети: саясий бийлик, анын жашоосунун жана индивиддердин, социалдык-таптын, топтордун,  этностук-конфессионалдык биримдиктер жана алардын уюмдарынын реалдуу аң-сезимин,… Кененирээк »