Tag Archives: Кытай

ЛИ

ЛИ – байыркы Кытай философиясындагы өзүнүн мааниси боюнча көп кырдуу түшүнүк, бирок аны которгондо  «церемони» (шаан-шөкөт), «ритуал» (жөрөлгөнү өткөрүү тартиби, урматтоочулук, асыл зат) деген сөздөрдө түшүндүрөт  (бул салт, үрп-адат, каада, ырым-жырымдар жөнүндөгү түшүнүктөр). Ли – мурасчы аристократтар өздө-рүнөн  үстөмдүгүн жүргүзүүдө колдонулуучу традициялык жол жобо. Бул иерархия системасынын чокусунда асмандын уулу  Тянцзы турат, падышачылыкты анын орун басары – вандар,… Кененирээк »

ЛЕГИЗМ

ЛЕГИЗМ (Фа-цзя – «мыйзам мектеби») – байыркы Кытайдагы саясий-философиялык агым. Л. б. з. ч. VII–VI к.  Конфуций окуусу жана Даосизм менен бир мезгилде пайда болгон. Мааниси жагынан Конфуций окуусуна каршы турган.  Эң көрүнүктүү өкүлдөрүнөн бири Гунсун Ян, тарыхта калган аты Шан Ян (Цин падышачылыгы мезгилинде б. з. ч. 338-  ж. өлтүрүлгөн), экинчиси Хан Фэйцзы (б. з. ч. 223-ж.… Кененирээк »

ЛАО-ЦЗЫ

ЛАО-ЦЗЫ, Л и Э р жашаган жылдары белгисиз, салт боюнча Конфуцийдин улуу замандашы катары эсептелет) –  Байыркы Кытай трактаты «Лао-Цзынын» (байыркы аталышы «Дао-дэ-цзин» б. з. ч. IV–III к.) автору. «Дао-де-цзин»  китебинде берилген Л. окуусу – лаосизм башкы принцип катары «Увэй – иш кылбоо» (недеяние) теориясын берет. Бул  жөн эле иш кылбоо эмес, бул жаратылышка баш ийүү, табигый тең… Кененирээк »

КАРА-КЫТАЙЛАРДЫН МАМЛЕКЕТИ. НАЙМАНДАР

Токтолбогон өз ара чырдашуулар, селжуктар менен согуштардагы женилүүлөр Карахандар мамлекетин начарлаткан. XII к. биринчи жарымында алардын жерлери кара кытай баскынчыларыньш оной олжосу болуп калды. Кара-кытайлар мамлекети Батыш Манжуриядагы сегиз монгол урууларынын биригншинен улам түзүлгөн. Эл өзүн «кытай» деп атаган. Кытай булактарында аларды «кыдан» деп, мусулман булактарында болсо «кара-кытай» деп аташкан. Алардын урпактары кийин «кытай» же «кара-кытай» деген ат… Кененирээк »