Рубрика: Саясат таануу

САЯСИЙ ЭРКИНДИКТЕР – социалдык эркиндиктин (экономикалык, ыймандык, диндик ж. б. менен катар) түрү;  инсандын жана коомдун өзүнүн кызыкчылыгына жана максаттарына ылайык аракет кылуу жөндөмдүүлүгү жана  мүмкүндүгү. С. э. мыйзам тарабынан бекитилген, граждандардын саясий ишмердүүлүккө катышуу укугу жана  мүмкүндүктөр системасы катары

САЯСИЙ ПРОГРАММА – саясий партиялардын ишмердүүлүгүнүн негизги жоболорун жана максаттарынын кыска же  деталдык баяндалышы. Программа берилген коомдун ишмердүүлүгүн багыттаган жалпы жоболору, б. а. партиянын  платформасы менен аныкталат. Партиянын С. п-лары стратегиялык жана тактикалык болот. Биринчилери саясий  платформа аныктаган жалпы, көбүн-чө

САЯСИЙ КАТЫШУУ – социалдык-саясий жалпылыктын мүчөлөрүн (уруу, урук, этностук топ, улут ж. б.) индивиддик  же группалык негизде жалпылыктын (же эл аралык коомчулуктун тарыхый өнүгүшүнүн белгилүү бир стадиясында)  ичиндеги саясат – бийлик мамилелеринин процессине тартуу. Карама-каршылыктуу кызыкчылыктар жана  конфликттер менен байланышпаган,

РЕАЛИЗМ, с а я с и й – коомдогу иштердин объективдүү абалына ылайык саясий курсту иштеп чыгуу жана жүзөгө  ашыруу. Р. ишке ашпаган утопиялык милдеттерди өзүнө камтыбайт. Р. төмөнкүлөрдү камсыз кылат: 1. коомдогу  экономикалык абалдын, коомдук өнүгүүнүн берилген этабында өндүрүш,

ПАРЛАМЕНТАРИЗМ (нем. par-lament, англ. parliament, фр. par-lement < рагler – сүйлөө) – мамлекеттик бийлик  системасы. Парламенттин чечүүчү ролу менен мыйзам чыгаруучу жана аткаруучу органдардын функциялары так  бөлүштүрүлгөн. Парламент бул системада саясий күрөштөн субъектиси жана объектиси катары өлкөдө демократия  тууралуу үстөмдүк

САЯСИЙ УЮМ (коомдо) – институттар системасы; анын чегинде коомдун саясий турмушу, анын саясий  системасынын башкаруучу бөлүгү өтөт. С. у-дун жетектөөчү элементи – мамлекет болот. Бийлик, материалдык  ресурстар жана мажбурлоо аппаратына ээ болуу менен бирге С. у. өлкөнүн саясий системасынын институттарынын 

САЯСИЙ ПЛЮРАЛИЗМ (лат. plu-ralis – көпчүлүк) – көз карандысыз бытиенин башталышынын жана саясий  билимдердин болушуна негизделген, коомдук-саясий жана социалдык өнүгүүсүнүн идеялык-тескөөчү принциби.  Буржуазиялык коомдун чегинде пайда болгон. Түшүнүк биринчи жолу 1712-ж. монизмдин антиподу катары немец  ойчулу X. Вольф тарабынан киргизилген.

САЯСИЙ ЖҮРҮМ-ТУРУМ – субъекттин өзүн курчап турган саясий чындык менен өз ара аракети. С. ж. т. чөйрөнүн  саясий стимулдарына карата жооп берүү системасы катары каралат. Тигил же бул жолду тандоодо жана өз алдынча  саясий чечимди кабыл алууда адамдын дүйнөгө болгон

РАЗЗАКОВ Исхак (1910, Баткен обл., Лейлек р-ну, Коросон кыш. – 1979, Бишкек) – мамлекеттик ж-а партиялык ишмер.  1940-жылдан КПСС мүчөсү. Шахтёрдун үй-бүлөсүнөн. 1918-жылдан Ленинабаддагы балдар үйүндө тарбияланган.  Ташкендеги педтехникумду (1931), Москва пландоо институтун (1936) бүтүрүп, 1936–38-ж. Өзбек ССР мамл. пландоо 

ТЕХНОКРАТИЯ (гр. techne – чебердик, устаттык, kratos -бийлик) – 1) белгилүү типтеги бийликтин теориялык  концепциясы; 2) бул концепциянын принциптерин практикалык иш жүзөгө ашыруучу, саясий режимдердин  мүнөздөмөсү; 3) башкаруунун жогорку функционерлеринин катарына кирген техникалык адистердин катмары. Т.  концепциясы техника, социалдык өнүгүүдөгү