Рубрика: Макалалар

ПРЕЗИДЕНТ (лат. praesident: сөзмө-сөз: алдыда отуруучу) – мамлекеттеги жогорку кызматтагы адам, мамлекет  башчысы. Президенттик республикаларда аткаруучу бийликтин да башында турат. П. башка мамлекеттик,  коммерциялык жана коомдук органдарга жана уюмдарга кызматта туралбайт, ишкердик ишмердүүлүккө укугу жок.  Кыргыз Республикасында П. эл депутаты

ИБН СИНА Абу Хусейин ибн Абдаллах, Авиценна (980, Бухара ш-на жакын жердеги Афшин кыштагы–1037) – Чыгыштын даанышман илимпозу; дарыгер, философ, акын, астроном. Анын «Шыпаа китеби» 11-к-да эле латын тилине которулуп, европалык окуу жайларында мед. б-ча колдонулуучу жападан жалгыз китеп болгон.

«МАЖМУ-АТ-ТАВАРИХ», « Тарыхтар жыйнагы » – 1495-ж. фарсы тилинде жазылган чыгарма. Автору – Сайф ад-Дин Ак-сикенди (Сайпидин Аксылык) өзү бүтпөй калып, аны уулу Орозбай (Ноорузбай) улантып жазып бүтүргөн. Сайпидин Аксылык эмгегинде кыргыздарды оң ж-а сол деп бөлүп, оңго Ак уулдан

САЯСИЙ УЮМ (коомдо) – институттар системасы; анын чегинде коомдун саясий турмушу, анын саясий  системасынын башкаруучу бөлүгү өтөт. С. у-дун жетектөөчү элементи – мамлекет болот. Бийлик, материалдык  ресурстар жана мажбурлоо аппаратына ээ болуу менен бирге С. у. өлкөнүн саясий системасынын институттарынын 

19-к-дын 40-жылдарында кыргыздардын Кокон хандыгына каршы көзкаранды эместик үчүн кыймылы күчөп, Кыргызстандын түндүктүштүгүндөгү кеңири аймакты камтыган. Буга 1842-ж. ордодогу козголоң ж-а Мадалы хандын өлүмү оңтойлуу 277 шарт түзгөн. Анткени козголоң чыгарган феодалдык топтордун чыр-чатагы, бийлик талашкан ичара күрөштөрү хандыкты начарлаткан,

АБДРАХМАНОВ Жусуп (Юсуп) (1901, Күнгөй-Аксуу болушу, Чиркей кыштоосу, азыркы Ысыккөл р-ну,Жаркымбаев айылы –1938, Бишкек, сөөгү 1991-ж. Ата-Бейит көрүстөнүнө коюлган) – саясий ж-а мамл. ишмер;эл тарыхын объективдүү изилдөөчү. 1911–16-ж. Сазанов (азыркы Ананьев) айылындагы үч жылдык орусжергиликтүү мектебинде, Каракол ш-ндагы жогорку башталгыч

САЯСИЙ МАРКЕТИНГ (англ. mar-ket – рынок) – саясаттын субъекттерине, социалдык, таптык, этностук,  профессионалдык, региондук жалпылыктарга таасир этүү каражаттарынын, ыкмаларынын системасы; саясий рыноктун  көрсөтмөлөрүнө жана талаптарына, граждандардын (шайлоочулардын) саясий керектөөлөрүнө багытталган саясий  ишмердүүлүктү уюштуруу жана башкаруу механизми. С. м. системасында саясий

САЯСИЙ АКТИВДҮҮЛҮК (лат. activus – ишмердүүлүк) – коомдук активдүүлүктүн формаларынын бири, өзүнө  саясаттын субъектисинин абалын өзгөртүүгө багытталган саясий жүрүм-турумду камтыйт. С. а. аң-сезимдүү жана  стихиялуу болуп бөлүнөт. С. а. саясатка катышкан индивидге, массаларга таандык. С. а. саясий баалуулуктардан жана көрсөтмөлөрдөн,

ПОПУЛИЗМ (лат. роруlаг – эл) – идеялык жана саясий кыймылдар. Курч социалдык карама-каршылыктарды башынан  өткөргөн коомдун кээ бир катмарларынын: фермерлер, майда буржуазия, төмөнкү квалификациядагы жумушчулардын  социалдык-психологиялык күткөндөрүн, каалагандарын чагылдырат. Эреже катары, П. коомдун өнүгүүсүнүн кризистик  мезгилинде пайда болот. Популисттердин катарына

ГАЗНЕВИЛЕР МАМЛЕКЕТИ (977–1186) – түркий тилде сүйлөгөн элдердин динас-тиясы. Саманилердин аскер башчысы Алп-Тегин негиздеген. Аскер кызматчылары гулямдарга таянып, Алп-Тегин 962-ж. өзүн Газна ш-нын башкаруучусу деп жарыялаган. Шаардын аталышы б-ча жаңыдан түзүлгөн мамл. Г. м. деп аталган. Г. м. Себук-Тегиндин (977–997)