Метка: дастандар

Кыргыз фольклоруна шарттуу түрдө XIX кылымдын аягы XX кылымдын башында баатырдык жомок же эпос сыяктуу эпикалык жанрдын жаңы формасы катарында поэма (дастан) кирет. Дастан — фарс сөзү. Фарс тилинде тарых, хикая (окуя), өткөн иштердин хикаясы деген мааниде айтылат». Эпостун бир

Кожожаш жөнүндөгү баян доордун алгачкы баскычындагы элдин коллективдүү жашоо тиричилигинин көркөм баяны катары кабыл алынган. Жашоо үчүн табияттын ар түрдүү ситуациялык кубулуштарынан кутулуу жана жашоо тиричилигин улантууда табигый күчтөр менен күрөшүүнүн жолун издөөдө, адамдарды бирдиктүү күрөш жүргүзүүгө түрткү берген.  

«Курманбек» — калктын калың катмарына кеңири тараган сүймөнчүктүү баатырдык эпос. Чыгарманын башатында, түзүлүш, калыптаныш тарыхында бир канча айтуучулар катышса да, көпчүлүгүнүн ысмы унутулуп, эл эсинен чыккан. Бизге XIX кылымдан берки Токтогул, Мусулманкул, Шамшы комузчу, Калык, Сарыкунан, М. Каландаров сыяктуу айтуучулардын

Айтылуу Кызыл-Суулук кыргыздардын оозеки чыгармачылык үлгүсүнүн дагы бир нускасы — «Толтой» эпосу. Бизде айтылып жана жазылып калган кенже жана чоң эпостордун ичинде өз алдынча эл арасына баатырдык чыгарма болуп тараган «Толтой» аттуу эпикалык чыгарма жок. Кесе айткан себебибиз «Толтой» деген

«Ак Мөөр» поэмасынын негизги каармандары Жантай кан, Ак Мөөр, Болот тарыхтаболгон, XIX кылымда жашаган реалдуу адамдар. Поэманын окуясы да таза автордукже айтуучулук кыялдануудан гана жаралган эмес, анын мазмундук өзөгүндө реалдуучыныгы окуя жатат. Өсүү жолунда анын айланасында ар кандай болумуштар, аңызаңгемелер, айтуучунун ой жүгүртүүсү, кошумчасы топтолуу менен айрымдеталдык жаңылануулар кирип, толук кандуу поэманы түзүп, варианттуулуккакөтөрүлгөн.   Рефератты көчүрүү

 Казак элинин сүйүп окуган жана кеңири тараган элдик көөнө поэмаларынын бири «Козу Көрпөш, Баян сулуу» 1812-жылдан баштап бир канча жолу басылып фольклорист-илимпоздор тарабынан кеңири изилдөөгө алынып келе жатат.   Рефератты көчүрүү

Балбайдын баатыр болуп туулушу жөнүндөгү элдик түшүнүк элдик оозеки чыгармачылыктын туруктуу салтын улайт. Энеси жолборстун этине талгак болуп, төрөлгөндө баатырлыктын дагы бир белгиси — колуна кан чеңгелдеп түшүп, бүткөн боюнда жыш кара түк жүн болот.   Рефератты көчүрүү

Чыгарманын «Карагул ботом» болуп аталып калышынын жөнү бар. Баланын аты Карагул, «ботом» деген көбүнчө чочуп кеткенде айтылат. Элик деп атса өз уулу болуп чыкканына чочуп айтылып, кошокко айланып, мүмкүн ошондой улам ушинтип аталып калган. Ошол эле учурда, төөнүн ботосуна салыштырла

«Мырза уул менен Аксаткын» аталган поэманын бир вариантын 1947-жылы Ноокат районундагы, Кызыл Бостон селсоветинин, III Интернационал колхозунун Абек кыштагында жашоочу Тажибаева Анаргүлдөн Каим Мифтаков жазып алган.   Рефератты көчүрүү

«Алдар Көсөө» кыска аңгеме, улама жөө жомок түрүндө кыргыз, казак, каракалпак, түркмөн жана Памирдик кыргыздарда айтылат. Кыргыз, казак материалдары боюнча тарыхый Жаныбек хандын катышкандыгына карабастан, анын тарыхый адам экендигин далилдей турган фактылар жок. Чыгарманын камтыган окуялары да ар түрдүү, элдин