Метка: философ

ТАБАЛДИЕВ Асанбек (1935, Нарын р-ну, Жергетал айылы — 1975, Бишкек ш.) — философия илимд. доктору (1971), Кыргыз ССР ИАнын корр. мүчөсү (1974). КМУнун тарых факультетин бүтүрүп (1957), анда окутуучу, тарыхый материализм кафедрасынын башчысы, 1973-жылдан КСЭнин башкы редакторунун биринчи орун басары,

ШУППЕ Вильгельм (1836-1913) — немец философу, Грейфсвальдда профессор; ашынган имманенттик философиянын өкүлү. Ш-нин пикири б-ча турмуш чындыгы аң-сезим аркылуу таанылгандыктан гана жашап турат. Аң-сезимде жаратылган инсан. Мендин аң-сезими катары да дененин аң-сезими катары да бөтөнчө туруктуулукка ээ болуп саналат. Башка

ЭНГЕЛЬС Фридрих (1820-1895) — марксизмди негиздөөчүлөрдүн бири, улуу теоретик ж-а пролетар революционери, Маркстын досу ж-а соратниги. Текстиль фабрикантынын үй-бүлөсүндө туулган. Бремендеги шаардык мектепте, андан соң Эльберфельдде (1834-37) гимназияда окуган. Атасынын кыстоосу м-н гимназияны таштоого туура келген, анткени коммерциялык ишке киришүү

ЖҮРҮМ-ТУРУМ — белгилүү бир моралдык ченемдер м-н чектелген жорук-жосундардын ж-а кыймыл- аракеттердин системасы. Ж.-т. коомдук жагдай-шарттардын таасиринде калыпка салынат. Ж.-т. адамдын мүнөз, темперамент, каалоо, ой-пикир, көркөм сезим сыяктуу касиеттеринин айлана-чөйрө м-н байланышынан пайда болуп, өсүп-өөрчүйт. Бул термин илимде айбанга карата

ЖУМАГУЛОВ СУЛАЙМАН (1923-ж. т., Талас обл., Талас р-ну, Көпүрөбазар айылы) — физик-математик, философия илимдеринин кандидаты (1968), проф. (1991). 1953-ж. КМУнун физика-математика факультетин бүткөн. 1953-58-ж. партиялык кызматтарда иштеген. 1958-жылдан КМУнун диалектикалык материализм кафедрасында аспирант, улук окутуучу, доцент, кафедра башчысы. 1977-86-ж. Ош

ЖУМАГУЛОВ Мааметайып (1949-ж. т., Нарын обл., Акталаа р-ну, Карабүргөн айылы) — философия илимд. доктору (1994), проф. (1997). Пржевальск мамл. пед. ин-ттун физика-математика факультетин бүткөн (1970); 1970-73-ж. о. эле ин-ттун философия ж-а ил. коммунизм кафедрасында окутуучу. 1973-76-ж. КМУда аспирант. 1976-91-ж. Кырг-н

ШЕЛЕР Макс (1874-1928) — немец философу; Кельнда (1919-1928), Франкфурт (1928) профессор; Эйкендин шакирти. Ш. Гуссерлдин феноменологиялык методун этика, маданият философиясы ж-а дин чөйрөсүнө көчүрүп келип, ыймандык дөөлөттөрдү «өзгөрбөс «маңыздары» катары чагылдыруу м-н Канттын формалдык этикасына дөөлөттөр ж-дөгү материалдык окууну карама-каршы

ШЕЛЛИНГ Фридрик Вильгельм — Иозеф (1775-1854) — немец философу; Йенде, Вюрцбургда, Эрла Генде, Мюнхенде ж-а Берлинде окутуучу болгон. Немец идеализминин көз карашынан алганда ал (Фихте ж-а Гегель м-н бирге анын негизги өкүлдөрүнөн болуу м-н) бул багытты романтикалык өңүттө өнүктүргөн; өз

ШИЛЛЕР Фридрих (1759-1805) — улуу немис акыны, философу ж-а тарыхчысы. Жаш кезинде, бир жагынан Лейбниц м-н Вольфтун экинчи жагынан Шефтсбери м-н Руссонун философиясынын таасирин алган. 1790- жылы Шиллер Канттын философиясы м-н жакындан таанышып, аны терең окуп-үйрөнсө да, аны м-н толук

ШЛЕЙЕРМАХЕР Фридрих Эрнист Даниель (1768-1834) — немис теологу ж-а философу. Немис идеализми ж-а романтикасы м-н тыгыз байланышта болуу м-н, ал Кудай ж-а дүйнө м-н байланыштуу болгон протестанттык багыттагы сырттан баамдап ой жүгүртүү философиясын иштеп чыккан. Кант м-н Фихтенин идеалисттик жазгырууларын