Метка: философ

ШЛИК Мориц (1882-1936) — австрия философу, физик ж-а логик; Росток, Кил, Венада, 1931-1932-ж. Берлиде (Калифорния ун-ти) профессор; Вена штриминин негиздөөчүсү; эмпирикалык реализмдин өкүлү. Р.Карнап м-н Л. Витгенштейндин таасирин алуу м-н, ал негизинен акыйкат проблемасын, таанып-билүү теориясын, логика м-н математиканын априордуу мүнөзү

ШОПЕНГАУЭР Артур (1788-1860) — немис философу. Берлинде үзгүлтүк-кө учураган педагогдук иштен кийин (1820-жылдан тартып) Франкфурт-на-Майнеде (1832-жылдан баштап) приват-доцент болуп иштеген. Анын философиясы эки жобого негизденет: 1) дүйнө-өзүндө уюган эрк; г) дүйнө — мен үчүн көрүнгөн элес (башкы чыгармасы — «Дүйнө

ШПЕТ Густав Густавович (1879-1940) — орус философу, Э. Гуссерлдин феноменологиясын улантуучу; Москва университетинин профессору (1918-жылдан). Анын илимий кызыгуусунун багыты: илим тарыхы м-н методологиясынан тартып эстетика м-н психологияга чейин болгон. Азыркы европалык 17 тилде билүү м-н философия, психология, логика ж-а эстетика

ЖАҢЫ ФИЛОСОФТОР — 1976-1979-жылдары Франциядагы идеологиялык ж-а көз караштык талаш- тартыштарды авансценага алып чыккан философтор м-н публицисттердин тобу. Өз китептеринде ж-а радиодо берилген сөздөрүндө жаш интеллектуалдар 1968-жылдын май айындагы «жаштар революциясынын» мурдагы активисттери (А. Глюксман, Б. А. Леви, Ж. П.

ДЕКАРТ Декарт Рене (1596-1650) (лат. аты Картезий) — француз философу, философиялык рационализмдин көрүнүктүү өкүлү. Эски ак сөөк тукумунан чыккан. Билимди иезуит мектебинен алып, Отуз жылдык согуштун башталышында армияда кызмат өтөгөн, 1621-жылдан тартып бир нече жылга созулган саякаттарды жасаган. 1629-жылдан Нидерландияда

ГАРТМАН Эдуард (1842-1906) — немец философу, иррационализм ж-а волюнтаризм агымынын өкүлү. Г. Г егель м-н Шопенгауэрдин философияларын бириктирип, аны бир динамикалык метафизикага айландырып, Шеллингдин философиясынын алынган «акылдан тышкары» (бессознательное) түшүнүгүн киргизип, ошондой эле Лейбництин индивидуалдуулуктар жөнүндө окуусун ж-а учурдагы табият

ГАРТМАН Николай Фон (1882-1950) — немец философу. «Таануунун метафизикасынын негизги өзгөчөлүктөрү» (1921) аттуу китебинде Г. таануунун метафизикасын субъект-объект мамилелерин кең, онтологиялык перспективада карайт. Бул маселени Г. феноменологиянын интенционалдуулук түшүнүгүнүн жардамы аркылуу субъект м-н объектинин ортосундагы катнашты имманенттик — трансценденттик катары

ГАЛИЛЕЙ Галилео (1564-1642) — италиялык математик, физик, астроном ж-а ойчул. Коперниктин идеяларын колдогондугу үчүн инквизация тарабынан айыпталып, алардан баш тартууга аргасыз болгон. Г. Демокритке таянып, жаңы механикалык натурфилософияга негиз салган. Г. Аристотелдин авторитетине сокур баш ийүүнү, догматикалык схолостиканы сындап, биринчи

ГАДАМЕР Ханс-Георг (1900-ж. т.) — немец философу, философиялык герменевтиканын негиз салуучусу. Текстерди түшүнүүнүн методологиясын иштеп чыгарууга гана токтолгон мурдагы герменевтикалык традицияларынан айырмаланып, философиялык герменевтика түшүнүүнүн философиясы болуп эсептелет. Анын предмети болуп жалаң эле «түшүнүүчү» (тарыхый-гуманитардык) илимдер эле эмес, түшүнүүнүн универсалдык

ЖУСУП Баласагын (болжол менен 1021 – 1090, Баласагун ш.) – орто кылымдагы Чыгыштын улуу акылманы, философ-акын. Ал дүйн. адабият казынасын «Куттуу билим” аттуу дастаны м-н байыткан. Дастанда чагылдырган жаркын идеялардын бүткүл адамзат  үчүн мааниси  өтө  зор. Ойчул-философ акындын калеминен жаралган бул дастан канча мезгил