Search Results for: мамлекет

ТИМУРИЙЛЕР МАМЛЕКЕТИ – 1370–1507-ж. Мавераннахр, Хорезм, Хоросанды камтыган дөөлөт. Аксак Темир Көрөгөн негиздеген. 1407–47-ж. Т. м-н Тимурдун уулу Шахрух (1377–1447) бийлеп турган. Анын байтактысы Герат ш-нда болгон. Шахрухтун уулу Улугбекти Самаркандын башка-руучусу кылып дайындалган. Иш жүзүндө Самаркан Шахрухка көзкарандысыз өз

ДАБАН МАМЛЕКЕТИ, Давань, Паркана – б. з. ч. 1-миң жылдыктын акыры – б. з. 1-миң жылдыгынын 1-жарымында Фергана өрөө-нүндө өкүм сүргөн мамлекет. Фарсы жазма булактарында Паркана, кытай жылнаамаларында Да-юань (Дабан) деп аталган. Коомдук түзүлүшүндө эрте феодалдык мами-лелер үстөмдүк кылган. Саясий

ГАЗНЕВИЛЕР МАМЛЕКЕТИ (977–1186) – түркий тилде сүйлөгөн элдердин динас-тиясы. Саманилердин аскер башчысы Алп-Тегин негиздеген. Аскер кызматчылары гулямдарга таянып, Алп-Тегин 962-ж. өзүн Газна ш-нын башкаруучусу деп жарыялаган. Шаардын аталышы б-ча жаңыдан түзүлгөн мамл. Г. м. деп аталган. Г. м. Себук-Тегиндин (977–997)

МАМЛЕКЕТТИК ТИЛ – ар кандай мамлекетте калктын улуттук составын эске алуунун негизинде иш кагаздарын  жана сот иштерин алып барууда, мектептерде окутууда, калкты турмуш-тиричилик жактан тейлөөдө, басма сөздө ж. б.  коомдук иштерде колдонулуучу тил. Демократмялык мамлекеттерде М. т. башка улуттук тилдердин

МАМЛЕКЕТТИК КООПСУЗДУК ОРГАНДАРЫ мамлекеттик бийликтин административдик аткаруучу жана буйрук  берүүчү институттары; жашап жаткан коомдук-саясий түзүлүштүн, коопсуздугун камсыз кылууга чакырылган.  Мамлекеттик коопсуздук деп өлкөнүн ички жана эл аралык коопсуздугун камсыз кылууга, жашап турган мамлекеттик  жана коомдук-саясий түзүлүштү сактоого, адам укугун коргоого

МАМЛЕКЕТТИК БАШКАРУУ – мамлекеттин милдеттерин жана функцияларын ишке ашырууга багытталган  мамлекеттик ишмердүүлүктүн формаларынын бири, мамлекеттик органдардын аткаруу ишмердүүлүгүндө  чагылдырылат. Саясий гана эмес, чарбалык жетекчиликти да алып жүрөт. М. б. органдарынын  ишмердүүлүгүнүн мазмуну мамлекеттин башкы милдет-тери жана негизги функциялары менен аныкталат.

МАМЛЕКЕТТИК АППАРАТ – мамлекеттин функцияларын жана мамлекеттик бийликти жүзөгө ашыра турган  мамлекеттик органдардын системасы. Аппараттын ишмердүүлүгүнүн мазмуну, анын уюштурулушунун жана кызмат  өтүү принциптери, адистеринин составы жана иштөө ыкмалары мамлекеттик жана коомдук түзүлүштүн табиятына, тигил  же бул, саясий тартипке ылайык алдын-ала

МАМЛЕКЕТ БАШЧЫСЫ – жогорку кызмат адамы. Мамлекеттин аткаруучу бийлигин алып жүрөт жана тышкы дүйнө  менен болгон байланыштарда жогорку өкүлү болот. Азыркы учурдагы монархияларда (Улуу Британия, Дания, Япония,  Швеция, Испания ж. б.) М. б – монарх (падыша, император, эмир). Анын бийлиги

МАМЛЕКЕТ — коомдун экономикалык ж-а социалдык түзүлүшүн сактап, аны башкарууну ишке ашыра турган саясий системанын негизги институту. М-тин негизги белгилери: 1) М-тик бийликтин функциясын ишке ашыра турган органдар м-н мекемелердин өзгөчө системасы; 2) М-тик бийлик белгилеген же санкциялаган укуктун болушу;