Метка: саясат

ГЛОБАЛИСТИКА (лат. globi – шар) – макросоциалдык системалар, алардын динамикасы, глобалдык маселелерди  чечүүнүн мүмкүнчүлүгүн изилдеген илимий багыт. Г. саясий, социологиялык, социал-философиялык ыкмалардын  жыйындысы катары чыгып, төмөнкү принциптерге таянат: 1) адам, табият, коомду бир бүтүндүк деп карап, алардын өз  ара мамилесине

БУКАРА (арабча) – 1. Бир мамлекетке, уруулук бирикмеге же феодалдык төбөлгө {бек, болуш, бай-манап, хан, падыша)  караштуу эл, уруу же жеке адамдын аталышы. 2. Кедей-кембагал, жарды, колунда жок. Букарадан тың чыкса, манаптан  тилин тартпаган (Токтогул). 3. Бир урууга багынычтуу башка

ДАОСИЗМ – дао жөнүндөгү окуу, философиялык-диний мектептердин бири. Дао терминин которуу кыйын, түздөн-түз  «Жол» дегенди түшүндүрөт. Мааниси жагынан алганда «Дүйнөнүн алгачкы себеби», «Ааламдын маңызы»,  «Жаратылыштын негизги мыйзамы». Конфуций окуусунда дао деп мыкты башкаруучунун жолу, адептүүлүктү  өркүндөтүүнүн жолу, моралдык-этикалык нормалардын жыйындысын

ГЕРОНТОКРАТИЯ (лат. geron – кары, kratos – бийлик) – бийлик аксакалдарда болгон башкаруу принциби; алгачкы  коомдо, анан таптык коомдо коомдук түзүлүштүн структурасын негиздөө үчүн этнографияга киргизилген түшүнүк.  Сталин, Мао Цзе-дун, Бегин, Тито, Брандт, Рейган сыяктуу фигураларды изилдөөлөр көрсөткөндөй, жаш курак 

БОНАПАРТИЗМ – 1) тарыхый жактан таптардын ортосунда «жылмалоочу», саясий-согуштук диктатуранын формасы;  2) ХIХ к. аягында жашоосун токтоткон Бонапарттардын династиясына багытталган саясий агым. Анын негизги  белгилери: 1)мамлекеттин үстүнөн көзөмөл; 2) армияга таянат; 3) социалдык-таптык маселелерди тез жана жылма чечүү  жөнүндө демагогдук

ДАЛЬ Роберт Алан (1915) – америкалык саясат таануучу; бүгүнкү саясий илимдеги оригиналдуу жана таасирдүү инсан.  Плюралисттик демократия теориясын негиздөөчүлөрдүн бири. «Демократия теориясына киришүү» (1956), «Батыш  26 www.bizdin.kg  демократияларындагы саясий оппозициялар» (1966), «АКШдагы плюралисттик демократия» (1967) ж. б. кеңири белгилүү  эмгектеринде

ГЕОСАЯСАТ (гр. geo – жер, politike – мамлекетти башкаруу саясаты) – саясий-географиялык билимге таянып,  экономикалык өнүккөн мамлекеттердин глобалдык кызыкчылыктарын жана тышкы саясатын негиздөөчү саясий  22 www.bizdin.kg  концепция. Г. терминин илимге швед окумуштуусу Р. Челлен киргизген. Бул концепциянын фундаментин немец  географы

БОЙКОТ – 1) адам менен, же бир уюм, мамлекет менен болгон мамилелерди толук же убактылуу өзүнө өзүн камтыган  саясий жана экономикалык күрөштүн каражаты. Мисалы, мамлекеттердин ортосунда – товарларды экспорттоого жана  импорттоого эмбарго коюу, бажылык салыктын жана тарифтердин чындыкка дал келбөөчүлүгү

ГУМАНИТАРДЫК КЫЗМАТТАШТЫК Эл аралык мамилелер системасындагы азыркы күндөгү эң маанилүү багыт.  Негизги максаты: жердеги турмушту сактоо, бардык өлкөлөрдө адам турмушун жакшыртуу, түрдүү оорулар менен  күрөшүү, адам өмүрү, ден-соолугу жөнүндө камкордук, балдарды окутуу ж. б. кирет. Г. к. эки жактуу, көп

ГЕОГРАФИЯ, саясий – татаал интеграциялык процесстерди жана проблемаларды политология, география, экономика,  тарых ж. б. бир катар илимдердин айкалышуусунда изилдөөчү, учурдагы география илиминин багыты. Азыркы учурда Г.  с-нын жалпы кабыл алынган аныктамасы жок. Ал изилдеген проблемалардын чөйрөсү гана жаңыдан такталууда  (көптөгөн